Biberli Katıklı Ekmek Tarifi

Katık Tdk'ya ve genel kullanıma göre ekmeğin yanında yenen peynir, zeytin, domates gibi her nevi eşlikçi anlamına gelir. Bizim oralarda (Kırklareli) ise yaşlılar sadece peynire katık der ve bunun için yanında ekmek olmasına gerek yoktur. Herhangi bir bağlam içinde peynir yerine katık kelimesi kullanılır. Konumuzla ilgili değil ama bahsetmeden geçemeyeceğim. Rahmetli anneannem de domatese kırmızı patlıcan patlıcana da kara patlıcan derdi. Patlıcana kara patlıcan dendiğini başkalarından da duydum ama domatese kırmızı patlıcan dendiğini bir tek ondan duydum. Çok eskilerde böyle söyleniyor olup da son temsilcisi o kalmış olabilir bir ihtimal.
Antakyalıların da peynirli ekmeğe katıklı ekmek diyor oluşları "acaba orada da mı peynire katık deniyor?" sorusunu getiriyor zaman zaman aklıma. İnternetten araştırdım ama bir bilgiye ulaşamadım ne yazık ki. Ama Biberli ekmeğin peynir konmuş haline katıklı ekmek deniyor olması bu düşüncemi destekliyor.
Katıklı ekmek bir nevi vejetaryen lahmacun. Öyle de güzel bir ikame ki günün birinde et yemeyi bıraksam lahmacunu hayatta özlemem (ki en sevdiğim yiyeceklerden biridir). Ama vegan olursam işler değişir.
Antakya denince ilk akla gelen yiyeceklerden biri biberli ekmektir. İsim ve kısmen görüntü benzerliği nedeniyle karıştırılabilirler ama katıklı ekmek ve biberli ekmek birbirlerinden tamamen farklıdır. Ancak yöresel kullanımda bir iç içe girmişlik de söz konusudur. Kimisi buna biberli ekmek de der.
Ama daha yaygın olarak katıklı ekmek az mayalı ince bir hamurun üzerine temel olarak peynir ve biber salçası ile hazırlanan harcın sürülmesiyle hazırlanır. Biberli ekmekte peynir kullanılmaz, biber salçasıyla hazırlanan bir harcı vardır, ekmeği de genelde daha kalın ve yumuşak olur. Ama yine tekrar belirtmekte fayda var ki pek çok yöresel yiyecekte olduğu gibi verilen isim ve yapım yöntemleri farklılık gösterebilir. Katıklı biberli ekmek ve biberli katıklı ekmek söylemleri de kullanılır örneğin.
Ama teknik açıdan bakacak olursak şöyle bir ayrım yapmak mümkün. Katıklı ekmeğin bir de ıspanaklı versiyonu var ve ıspanaklı katıklı ekmek olarak adalandırılıyor. Bu durumda en akla yatkın şey peynir ve biber salçasıyla yapılan bu tarifin biberli katıklı ekmek, peynir ve ıspanakla yapılanın ıspanaklı katıklı ekmek ve peynir kullanılmayan sadece biber salçasıyla yapılanın da biberli ekmek olarak adlandırılması.
Afiyetle kalın...
Malzemeler
Hamuru için;
- 3-4 su bardağı un,
- 1,5 su bardağı ılık su,
- 1 çay kaşığı instant maya,
- 1 çay kaşığı tuz.
İçi için;
- 500 g çökelek/ekşimik/lor peyniri,
- 7 yemek kaşığı biber salçası,
- 1 adet soğan,
- 1/2 su bardağı zeytinyağ,
- 3 yemek kaşığı susam,
- 3 yemek kaşığı çörek otu,
- 1 tatlı kaşığı zahter/dağ kekiği,
- 1/2 çay kaşığı kimyon,
- 1/2 çay kaşığı karabiber.
Hazırlanışı
- Hamuru için su ve mayayı derin bir kapta karıştırın,
- Unu azar azar ekleyerek yoğurmaya başlayın,
- Unun yarısında tuzu ekleyin,
- Kalan unu da azar azar ekleyip ele yapışmayan, yumuşak kıvamlı bir hamur elde edene kadar yoğurun,
- Üzerini örtüp 30-45 dk. kadar dinlendirin,
- İç harç için soğanı minik minik doğrayın veya rendeleyin,
- Tüm malzemeyi derin bir kaba alıp yoğurarak karıştırın,
- Hamuru tekrar yoğurup 10 beze yapın,
- Bezelerden birini incecik açıp fırın tepsisine alın,
- İç harcının onda birini üzerine yayıp önceden ısıtılmış 220 derecelik fırında kenarları hafifçe kızarana kadar pişirin,
- Kalan malzemeleri de aynı şekilde hazırlayıp pişirin.
Afiyet olsun...
Click here to see the recipe in English
Biberli Katıklı Ekmek Tarifi ilk olarak 05/02/2020 tarihinde yayınlandı ve 30/03/2022 tarihinde güncellendi.
(*) Kalori değeri ortalama bir değerdir ve farklı kaynaklara göre değişkenlik gösterebilir. Kalori hesaplama için daha kesin sonuçlar almak isterseniz diyetisyeninize danışmanızı öneririz.
- frida: Babannenizin patlıcan ve domatese benzer ifadeler kullanması dikkatimi çekti. Eşim Mardin'li. Kürtçe'de onlar da benzer şekilde kullanıyorlar. Domates için 'bacane sor' , patlıcan için de 'bacane reş' derler. 16 Haziran 2023 16:31
- Kevserin Mutfağı: Domates kelimesi epey geç gelmiş bu coğrafyaya diye yorumluyorum bunu ben. Keşke bilen birileri tarihçesini paylaşsa da aslını öğrensek. 16 Haziran 2023 19:41
- goker: Domatesin kendisi de epey geç geldi bize, sadece birkaç yüzyıldır tanıyoruz onu:) coğrafi keşiflerle avrupa ve Asya’ya yayılan ve bence keşifler arasında Amerika’dan daha bile güzel olan domatese,Osmanlı sözlüklerinde “frenk patlıcanı” deniyor. (Patates de benzer hikayeye sahip. ) 16 Haziran 2023 21:24
- Kevserin Mutfağı: Geç dediğin nereden baksan 1700'ler. Benim anneannemin gençliği 40-50 sene öncesi. Arada epey bir zaman var. 16 Haziran 2023 22:26
- gamzecg: merhaba tepsiye hamuru almadan önce tepsiyi yağlıyor muyuz 04 Eylül 2020 19:20
- Kevserin Mutfağı: Hayır. 04 Eylül 2020 23:04
- sinem: merhabalar biber salcam sadece acı var okadar acı olsun istemiyorum bir kısmını domates ilave edemez miyim ya da 7 kaşık dışında daha az koyamaz mıyım salca? çok teşekkür ederim. 27 Nisan 2020 18:04
- Kevserin Mutfağı: Yarı yarıya domates salçası kullanabilir veya başka bir güne erteleyip usulüne uygun yapabilirsin. 27 Nisan 2020 18:06
- sinem: çook teşekkürler 27 Nisan 2020 18:23
- ÜMRAN ZETEROĞLU: İYİ GÜNLER ÖNCELİKLE ANTAKYALI OLARAK BAZI SORULARINIZI YANITLAMAK İSTİYORUM HAMUR DIŞINDAKİ PEYNİRLİ ÇÖKELEKLİ ISPANAKLI KARIŞIMLARA KATIK DİYORUZ AMA ASIL KATIKLI EKMEK TARİFİ ISPANAKLI KARIŞIMIDIR SİZİN VERDİĞİNİZ TARİF BİBERLİ EKMEĞE GİRİYOR VE SOĞAN PUL BİBER İSTEĞE BAĞLI KİMYON KEKİK OLMAZSA OLMAZIMIZ 25 Mart 2020 14:39
- Kevserin Mutfağı: Teşekkürler Ümrancım. 25 Mart 2020 14:54
- Tuğba: Sadece biber salçası ile mi oluyor,domates salçası kullanamaz mıyız Kevser hanım? 22 Mart 2020 14:37
- Kevserin Mutfağı: Sadece biber salçasıyla oluyor Tuğbacım. 22 Mart 2020 14:45
- Rabiaa: Makedonya'da da domatese patlicani denildiğine tanık olmuştum. :) 06 Mart 2020 21:03
- Kevserin Mutfağı: Epey geniş bir coğrafyası varmış demek ki bu kullanımın:) 06 Mart 2020 21:12
- Ayse: Merhaba Kevser hanım pişirme yöntemini anlamadım.Firin tepsisine 10 beze nasıl sığdı? 12 Şubat 2020 14:23
- Kevserin Mutfağı: On beze aynı anda pişmiyor Ayşecim. Bezelerden biri açılıp üzerine iç harcın onda biri (onu da 10 parçaya bölmüşsün ve bir parçasını kullanıyorsun gibi düşün) üzerine yayılıyor ve fırında tek başına pişiriliyor. Kalan malzemeler de aynı şekilde teker teker hazırlanıp pişiriliyor👍🏻 12 Şubat 2020 14:38
- Gamze: Ben Adıyamanliyim. Dedelerim ninelerim domatese balcan, patlıcana kara balcan derlerdi. Trakya nere Adiyaman nere ama bi etkileşim olmuş demekki 😂 09 Şubat 2020 13:06
- Kevserin Mutfağı: Ben hep yöresel bir kullanımdır diye düşünmüştüm ama ülkesel bir kullanımmış demek ki😄 09 Şubat 2020 13:07
- hyulia: Bulgaristan.. 08 Şubat 2020 23:27
- Kevserin Mutfağı: Çok teşekkürler. Bu bölgede genel bir kullanımmış demek ki☺️ 08 Şubat 2020 23:50
- hyulia: Benim babaannem de patlacan derdi domatese, mor patlacan da patlacana. 08 Şubat 2020 23:19
- Kevserin Mutfağı: Nereliydi acaba? 08 Şubat 2020 23:20
- kubabaa: Merhaba, öncelikle ellerinize sağlık çok güzel görünüyor. Antakya yemek kültürüne katkınız için teşekkürler. Paylaştığım fotoğrafta küflü çökelek var. Biz katıklı ekmeği küflü çökelekle yaparız. Ama tabi sadece çökelek ile de yapılabilir. Harcın içine maydanoz doğranabileceği gibi haşlanmış pazı yada ıspanakta konulabilir. Sevgiler.06 Şubat 2020 16:09
- Kevserin Mutfağı: Çok teşekkürler😊 Fotoğraf içinde ayrıca teşekkürler. İlerleyen zamanlarda sürk tarifi de paylaşacağım🙋🏻♀️ 06 Şubat 2020 16:15