Çılbır Tarifi
Osmanlı padişahlarının en önemli, en değer verdikleri besin kaynaklarından biri yumurtaydı. Aynı zamanda en çok çeşidi olan yiyeceklerden de biriydi. Yumurta çeşitleri arasında en sevilenlerinden biriyse çılbırdı. Yani sarımsaklı yoğurtla birlikte servis edilen poşe yumurta. Poşe yumurta günümüzde Türk mutfağına uzak bir yöntem gibi görünse de bundan beşyüz yıl öncesinde Türk topraklarında bilinen ve uygulanan bir pişirme yöntemiydi aslında.
Bazı yiyecekler, adetler, yöntemler aslen çok eskiden bizken, bizdenken zaman içerisinde nasıl bir süreçten geçiyor da yabancılaşıyor ve yeni bir şeymiş gibi yabancılardan almaya başlıyoruz merak ettiğim bir konu. Mesela avokado da Osmanlı döneminde bilinen ve tüketilen bir meyveyken hakkında çıkarılan bir takım dedikodular neticesinde üretimi sona ermiş. Biz de yüz yıllar sonra şimdilerde avokadoyu yeni bir meyve olarak tekrar mutfağımıza almaya çalışıyoruz. Kim bilir bu şekilde unutulmuş daha nice kahvaltılıklar var.
Tarifimize dönecek olursak... Çılbırın en püf noktası yumurtanın eggs benedict tarifinde olduğu gibi poşe yöntemiyle pişirilmesi. Yumurtayı suya kırıp kendi heline bıraktığınızda akı suyun içinde dağılır ve parça parça pişer. Bunu istemiyoruz. Yumurtanın bir bütün olarak pişmesini istiyoruz. Bunu kolaylaştıran iki şey sirke ve yumurtayı suya bırakmadan önce ortasında bir helezon oluşturmak. Dönen suyun ortasına bırakılan yumurta etrafında dönen suyun etkisiyle yayılıp dağılamıyor ve bütün halde pişiyor.
Çılbırın bir diğer püf noktası ise yumurtanın su miktarı ve sıcaklığı. Yumurtayı suyun içinden alır almaz yoğurdun üzerine koyarsanız girintili kısımlarında biriken su yoğurdu sulandırır, yumurtanın çok sıcak olmasıysa yoğurdun kesilmesine neden olur. Bunun önüne geçmek için yumurtayı sudan aldıktan sonra ayrı bir tabağın içinde bir süre dinlendirip suyunun süzülmesini ve ilk sıcağının çıkmasını beklemek yeterli olacaktır.
Afiyetle kalın...
Videolu Çılbır Tarifi
Malzemeler
- 4 yumurta,
- 1,5 su bardağı süzme yoğurt,
- 1 küçük diş sarımsak,
- 1 yemek kaşığı tereyağı,
- 1 silme tatlı kaşığı kırmızı tatlı toz biber,
- 1/2 çay kaşığı pul biber,
- Tuz,
- 2 yemek kaşığı sirke.
Hazırlanışı
- Sarımsağı ezip damak zevkinize göre tuzla birlikte yoğurda ekleyin ve karıştırın,
- Sarımsaklı yoğurdu iki servis tabağına paylaştırıp tabakların dibine yayın,
- Küçük bir sos tenceresinde 3 su bardağı kadar su kaynatın,
- İçine sirkeyi ekleyip karıştırın,
- Bir kepçeye yumurtalardan birini kırın,
- Bir tahta kaşığın sapıyla kaynayan suyu saat yönüne doğru hızlıca karıştırarak bir helezon oluşturun,
- Yumurtayı helezonun ortasına nazikçe bırakın ve çevresinden saat yönüne doğru karıştırarak yumurtanın tencerenin ortasında toplanmasını sağlayın,
- İstediğiniz kıvamda piştikten sonra bir kevgirle suyun içinden alıp bir tabağa koyun,
- Diğer yumurtaları da aynı yöntemle teker teker pişirin,
- İlk sıcağı çıkan ama hala sıcak haldeki yumurtaları tabaklardaki sarımsaklı yoğurdun üzerine yerleştirin,
- Tereyağını bir tavada eritip toz biberi ve pul biberi ekleyin ve karıştırıp ateşten alın,
- Biberli yağı yumurtaların üzerine gezdirin,
- Dilerseniz kıyılmış maydanozla süsleyebilirsiniz.
Afiyet olsun...
Click here to see the recipe in English
Çılbır Tarifi ilk olarak 03/05/2024 tarihinde yayınlandı ve 04/05/2024 tarihinde güncellendi.
(*) Kalori değeri ortalama bir değerdir ve farklı kaynaklara göre değişkenlik gösterebilir. Kalori hesaplama için daha kesin sonuçlar almak isterseniz diyetisyeninize danışmanızı öneririz.
- Şeyma A.: Merhaba, yumurtayı suya bıraktıktan sonra suyu karıştırmaya devam edecek miyiz? Bir de süre belirtmemişsin ama sormam gerekiyor. Kayısı kıvamı için tahmini kaç dakika suda kalmalı? 13 Ekim 2021 23:14
- Kevserin Mutfağı: Gerek olursa kenarlardan çevirmeye devem ederek destek verebilirsin. Gerekliliği yumurtanın yapısına göre değişir. Pişme süresi de yumurtaya ve büyüklüğüne göre değişir. Karıştırdığın şeyle dokunarak kıvamını anlayabilirsin. 14 Ekim 2021 17:07
- sevil_91: Merhaba Kevser Hanım, Ben 5 kişilik yapmak istiyorum. ölçüleri ne kadar artırmalıyım? ve yumurta önceden bekletilmiş mi olmalı? 01 Ocak 2021 11:21
- Kevserin Mutfağı: Tarifteki porsiyona orantılı olarak istediğin ölçüde artırıp azaltabilirsin. 01 Ocak 2021 13:51
- Sibel Yüksel : Şimdi yaptık ve yedik. Fotoğrafını bile çekemeden bitti ☺️ Çocuklar (7 ve 12 yaşında) sever mi yer mi diye endişem vardı. Ama bayılarak yediler. Teşekkürler tarif için ✌🏻 17 Nisan 2020 13:16
- Kevserin Mutfağı: Afiyet olsun☺️ 17 Nisan 2020 13:30
- Büşra: Merhaba Kevser hanım, tarifi bu sabah kahvaltı için yaptım. Çocuklar bile çok sevdi, çok şaşırdım açıkçası. Bundan böyle hafta sonları favori kahvaltılığımız olacak. Söylemeden geçemeyeceğim, uygulamanın yeni rengini ve logoyu çok beğendim. Bundan sonra her domates gördüğümde aklıma siz geleceksiniz😍 21 Mart 2020 15:44
- Kevserin Mutfağı: Ellerine sağlık Büşracım, beğenmene çok sevindim☺️ 21 Mart 2020 15:46