Kahveli Tart Tarifi

Kahve’nin ana vatanı Etiyopya’dır. Kahve, bildiğimiz kahve şeklinde tüketişmeye başlanmadan önce yabani kahve bitkisinin doğal olarak yetiştiği bölgelerde yerli halk bu bitkinin tanelerini un haline getirip bir çeşit ekmek yapıyordu. Meyveleri kaynatıldıktan sonra suyu içilmek suretiyle tıbbi amaçlı kullanılıyor ve "sihirli meyve" olarak adlandırılıyordu. Kahve, ünüyle birlikte hızla Arap Yarımadası'na yayıldı ve 300 yıl boyunca Habeşistan'da keşfedilen yöntem ile içilmeye devam edildi. 14. yüzyılda ise yepyeni bir keşif ile ateşte kavrulan kahve çekirdekleri, ezildikten sonra kaynatılarak içime sunuldu. Kahveyi ilk olarak işleyip içmeye başlayan Yemen'deki Sufi tarikatıdır. Buradan 1470’li yıllarda Aden’de, 1510’da Kahire’de 1511’de Mekke’de görülmüştür. Yavuz Sultan Selim döneminde (1517) Yemen Valisi Özdemir Paşa, Yemen'de içtiği ve çok sevdiği kahveyi İstanbul'a getirmiştir.

Kahve, kısa zamanda itibarlı bir içecek olarak saray mutfağında yerini aldı ve büyük ilgi gördü. Saray görevleri arasına "kahvecibaşı" adında bir de rütbe eklendi. Padişahın ya da bağlı olduğu devlet büyüğünün kahvesini pişirmekle görevli olan kahvecibaşı, sadık ve sır tutmasını bilenler arasından seçilirdi. Osmanlı tarihinde kahvecibaşılıktan sadrazamlığa yükselenlere bile rastlandı. Saraydan konaklara ardından evlere giren kahve, İstanbul halkının kısa sürede tutkunu olduğu bir lezzet haline geldi. Satın alınan çiğ kahve çekirdekleri tavalarda kavrulup, dibeklerde dövüldükten sonra cezvelerde pişiriliyordu.
1544 yılında İstanbul’da Tahtakale’de iki Suriyeli Arap ilk kahvehaneyi açmışlardır.

İstanbul'a gelen Venedikli tacirler, çok sevdikleri bu içeceği Venedik'e taşıdı. Böylece Avrupalılar kahveyle ilk kez 1615'te tanışmış oldu. Önceleri limonata satıcıları tarafından sokaklarda satılan kahve, 1645'te açılan İtalya'nın ilk kahvehanesinde yerini aldı. Kısa zamanda sayıları hızla çoğalan bu kahvehaneler de; diğer pek çok ülkede olduğu gibi özellikle sanatçıların, öğrencilerin ve her kesimden halkın bir araya gelerek sohbet ettikleri en gözde yerler oldu. Kahve Paris’e 1643, Londra’ya 1651’de ulaştı. Avrupalılar dünyanın çeşitli yerlerinde kahve plantasyonları kurdular. Endonezya-Cava’da 1712 yılında kahve tarımı başladı. Hollanda Cava ve Doğu Hint Adaları’nda, Fransa Antiller'de kahve yetiştirdi.

Kahvenin tarihini kısaca öğrendikten sonra şimdi tarifimize dönelim isterseniz. Yukarıdaki kısa bilginin içinde bir süredir mutfağımda severek kullandığım dibek kahvesinin isminin nereden geldiği de saklı farkettiyseniz. Dibek kahvesinin adı öğütülme şeklinden geliyor aslında. 1827 yılında kahve değirmeni icat olunduktan sonra kahveler değirmende çekilmeye başlanmış. Dibek kahvesi ise taş dibekte (havan) ezilmeye devam etmiş. Eşsiz lezzetini de buradan alıyor sanırım. Daha önce menengiç kahvesi ile karıştırılarak yapıldığını duymuştum. Ama bugün yaptığım araştırmalar sırasında o eşsiz lezzeti veren şeyin kahvenin dibekte dövüldüğü sırada içine eklenen mercan köşk olduğunu öğrendim.

Bu kadar laf ebeliğinden sonra anlayacağınız üzere tartımız kahveli. Altı kıtır üstü yumuşacık tartları ve bir de kahveyi seviyorsanız bugün şanslı gününüzdesiniz demek ki. Çünkü bu tarifte bu iki keyfi birleştirdim. Kahveli tartta Türk kahvesi veya dibek kahvesi kullanabilirsiniz ama taneli olarak kullanmaya uygun olmayacağı için filtre kahve için çekilmiş kahve veya instant (suyla karıştırılıp içilen kahveler) uygun olmayacaktır.

Afiyetle kalın...

Afiyet olsun...

Kahveli Tart Tarifi ilk olarak 16/01/2014 tarihinde yayınlandı ve 23/06/2021 tarihinde güncellendi.

(*) Kalori değeri ortalama bir değerdir ve farklı kaynaklara göre değişkenlik gösterebilir. Kalori hesaplama için daha kesin sonuçlar almak isterseniz diyetisyeninize danışmanızı öneririz.